PTSS, Trauma’s en Zingeving

We leven in een tijd van steeds meer prikkels. De wereld om ons heen verandert steeds sneller. De maatschappij stelt steeds hogere eisen: Inclusiviteit, diversiteit, burgerschap, we moeten er allemaal aan voldoen. Grensoverschrijdend gedrag met een verbale uithaal - zeker bij hoog risico beroepen - ligt op de loer zonder dat we er erg in hebben.

Kleine prikkels of grote prikkels zoals PTSS. Wat kun je er zelf aan doen? Hoe kun jij je staande houden?

Nelson Mandela leek alle verschijnselen in zich te hebben van PTSS en diverse trauma’s. Hij is vaak onder bizarre omstandigheden bedreigt, verkeerde in afschrikwekkende situaties, de dood heeft hem meerdere keren recht in de ogen aangekeken, op Robbeneiland kreeg hij als straf regelmatig de isoleercel. Hij leefde in een wereld van diversiteit. Toch wist hij een weg te vinden in zijn leven hoe hij hiermee omging en zo kon hij vermijden dat hem dat zijn leven ging beheersen, ondanks zijn vele uitdagingen en 27 jaar gevangenschap. Als leiderschapscoach en kenner van de leiderschapsstijl Mandela triggert me dit enorm. Wat maakt dat een man met zoveel triggerpoints koers wist te houden, vastberaden bleef en alle angsten en trauma’s wist te overwinnen. En van diversiteit een eenheid wist te creëren.

Nu kan ik daar een heel boek over schrijven en een heel coachtraject induiken, want dat omhelst het. Dat doe ik niet en in deze blog zoom ik in op bullets en de essentie, met voorbeelden van Mandela en geef aan wat kan helpen bij traumaverwerking, PTSS en allerlei angsten. Het is een andere kijk op en benadering op traumaverwerking. En ook hoe met diversiteit om te gaan. Als coach merk ik dat enkele elementen zoveel kracht, energie en helend vermogen in zich hebben en daarmee richting aan het leven geven dat ik ze hier stuk voor stuk uitlicht.

Zingeving Zingeving is een helende kracht. Zingeving geeft waarde en betekenis aan het leven. Mandela had duidelijk op zijn netvlies wat zijn bedoeling was in zijn leven. Iedereen was voor hem gelijk dus weg met de apartheid. Hij dacht niet in zwart en wit maar in gelijkwaardigheid. Iedereen had tenslotte een rood hart. Zingeving draait om vragen zoals: “Waar sta ik voor?”, “Wat wil ik nalaten?”, “Wat drijft mij in het leven?”, “Wat is mijn unieke bijdrage in deze wereld?”, “Hoe kan mijn trauma van waarde zijn?” Zin en betekenis geven aan elke situatie is een enorme kracht waar nog te weinig goed gebruik van wordt gemaakt.

Heb doelen. Zonder doelen heb je geen richting. Mandela had doelen. Doelen geven richting. Daar gaat dan je energie naar toe. Zo wilde Mandela dat iedereen stemrecht kreeg, iedereen recht had op zorg, iedereen recht had op onderwijs en wilde hij issues in Zuid-Afrika waar een taboe op rustte zoals AIDS en euthanasie bespreekbaar maken. Doelen geven richtring, zorgen voor motivatie, geven je focus, bieden hulp om uitstelgedrag te voorkomen en bieden duidelijkheid in de actie die je te gaan hebt.

“Maak het verlangen naar je droom zo groot en je kunt elke angst overwinnen”

Verzoening. Zonder verzoening, geen vrijheid. "If I didn't leave my bitterness and hatred behind, I would still be in prison.": woorden van Nelson Mandela. Verzoen je met het verleden, met trauma’s en omarm ze. Dat is een keuze. Ook verzoende Mandela zich met angst. Hij kende angst maar had zich aangeleerd dat hij zich niet liet leiden door de angsten. Door dit consequent toe passen werd zijn vertrouwen groter dat angsten eigenlijk geen impact meer hadden op zijn leven. Hij werd bekwaam in het leren omgaan met angsten. Waar verzoening wordt toegepast is er geen ruimte meer voor haat en wraak. Pas verzoening toe op onverwerkte en onopgeloste trauma’s.

Heb dromen Dromen doen leven. Het spreekwoordelijke gezegde “dromen doen leven” is waar. Maak het verlangen naar je droom zo groot en je kunt elke angst (lees trauma) overwinnen. Zorg dat je droom zo groot wordt dat - als je er niet voor gaat - dat pijn gaat doen. Deze pijn wordt een kracht. En daarmee zullen veel trauma’s overwonnen kunnen worden of worden gereduceerd. Onderzoek en ontdek de verborgen kracht van je dromen. Ik schreef er een boek over “van Droom naar Werkelijkheid” waarin we met oud-mariniers roeiden van Rotterdam naar Londen.

“Moed is niet de afwezigheid van angst maar het overwinnen daarvan” Nelson Mandela

Persoonlijke ontwikkeling Persoonlijke ontwikkeling begint bij jezelf beter leren kennen. Er ging geen dag voorbij of Mandela was bezig met zijn persoonlijke ontwikkeling. Zowel mentaal, emotioneel als fysiek. Elk ochtend sportte hij in zijn 21 vierkante meter cel. Waar kon las hij boeken van andere leiders en verdiepte hij zich in het brein en culturen. Hij had een enorme zelfkennis en wist daarin zelfleiderschap te tonen. Zelfkennis is de sleutel tot succes en voor veranderingen. Reden waarom ik elk jaar veel tijd investeer voor mijn eigen persoonlijke ontwikkeling en groei. Onlangs volgde ik nog een stilteweek in een Abdij. Los dat het mijzelf verrijkt kan ik dat weer gebruiken in de teams en leiders die ik coach.

Mindset De juiste mindset kiezen. Als laatste in deze is het vermogen om uit elke situatie iets positiefs te halen. Een mindset is een denkstijl, de mentale houding die je aanneemt, zijn de overtuigingen die invloed hebben op je gedachten, gevoelens en gedragingen. In ons leven richten we ons te vaak om ons te richten op het verkeerde. Prachtige voorbeeld van een krachtige mindset zijn de woorden van Mandela: “I never lose, I either win or learn”.

Naast Mandela zijn er enkele prachtvoorbeelden van mensen die hun trauma’s hebben overwonnen. En zitten veel gelijkenissen in. Neem bijvoorbeeld Victor Frankl. Hij was een Oostenrijks neuroloog en psychiater, maar werd vooral ook bekend als overlever van de holocaust. Een aanrader is zijn boek: “de Zin van het bestaan”. Of neem Edith Eger. Ze werd gedeporteerd naar Auschwitz waar ze moest dansen voor de beruchte nazi-dokter Josef Mengele. Ze overleefde de holocaust en werd psycholoog om anderen te helpen en ze werd specialist in de behandeling van posttraumatische stressstoornis. Haar boeken “Het Geschenk” en "De Keuze” zijn zeer verrijkend en ook aanraders. En neem bijvoorbeeld Paul de Blot, jarenlang Business Spiritualiteit docent op Nyenrode. Hij dacht altijd in goed of goed en was overal dankbaar. Ik ken hem goed want hij was mijn leermeester en ook een groot voorbeeld hoe je je mind kunt trainen. Hij is auteur van meerdere interessante boeken.

Zowel Paul de Blot, Victor Frankl, Edith Eger en Nelson Mandela hebben van de nood een deugd gemaakt. De ogenschijnlijk traumatische ervaringen hebben ze kunnen omzetten naar zingeving en waarde en daarmee naar een vervuld leven. Als coach laat ik me voeden door bovengenoemde personen en vertaal ik dit in mijn coach- en trainingsprogramma’s en lezingen.

"Grootste leiders die in balans zijn kennen geen nauwelijks ongecontroleerde uitspattingen en als dan wel zijn ze gecontroleerd, beheersbaar en hebben ze een functie".

Bovengenoemde tips zijn in mijn ogen de sleutel tot succes om elk trauma aan te vliegen. En daarmee zullen veel trauma’s overwonnen kunnen worden, verzacht of worden gereduceerd. Is dit een garantie? Nee, welke garantie geeft het leven überhaupt maar het is wel voor een aantal meer dan de moeite waard om dit onder begeleiding toe te passen. Men zou versteld kunnen staan van de uitkomsten en die ervaring is er ondertussen. Dat is de reden waarom ik me vanaf dit jaar meer ga toeleggen op trainingen en coaching rondom zingeving, waarden, leren omgaan met trauma's. Zo ben ik sinds vorig jaar een speciale training leiderschaplessen Nelson Mandela gestart. Zelf heb ik hier baat bij en bovenal de mensen die hieraan deelnmen. Zeer, zeer verrijkend en lifechanging ....

Meer weten, contact me of van mijn afhangen collega’s.

Warme groet,

Frank Rekers - FR-NK

Ubuntu Marinier

www.FR-NK.nl